Class XI (Semester-I) বর্ষাবর্ণনম্ পদ্যাংশের পাঠ্য শ্লোকগুলি পশ্চিমবঙ্গ উচ্চমাধ্যমিক শিক্ষা সংসদ প্রবর্তিত নতুন পাঠক্রম (2024) অনুসারে একাদশ শ্রেণীর ছাত্র ছাত্রীদের জন্য দেবনাগরী লিপিতে তুলে ধরা হল।
Table of Contents
বর্ষাবর্ণনম্
| পদ্যাংশ | বর্ষাবর্ণনম্ |
| রচয়িতা | বাল্মীকি |
| শ্লোক | ৬৬ টি (পাঠ্য ১০ টি) |
| উৎস | রামায়ণ |
| শ্রেণী | একাদশ |
| সেমিস্টার | প্রথম |
পশ্চিমবঙ্গ উচ্চমাধ্যমিক শিক্ষা সংসদ প্রবর্তিত একাদশ শ্রেণীর নতুন পাঠক্রম (2024) অনুসারে ‘বর্ষাবর্ণনম্’ পদ্যাংশের পাঠ্য শ্লোকগুলি দেবনাগরী লিপি (সংস্কৃত বর্ণমালা) তে দেওয়া হল।
अयं स कालः संप्राप्तः समयोऽद्य जलागमः।
संपश्य त्वं नभो मेधैः संवृतं गिरिसंनिभैः॥१॥
मेघोदरविनिर्मुक्ताः कर्पूरदलशीतलाः।
शक्यमञ्जलिभिः पातुं वाताः केतकगन्धिनः॥२॥
क्वचित् प्रकाशं क्वचिदप्रकाशं नभः प्रकीर्णाम्बुधरं विभाति।
क्वचित् क्वचित् पर्वतसंनिरुद्धं रूपं यथा शान्तमहार्णवस्य॥३॥
विद्युत्पताकाः सवलाकमालाः शैलेन्द्रकूटाकृतिसंनिकाशाः।
गर्जन्ति मेघाः समुदीर्णनादा मत्ता गजेन्द्रा इव संयुगस्थाः॥४॥
वर्षोदकाप्यायितशाद्वलानि प्रवृत्तनृत्योत्सवबर्हिणानि।
वनानि निर्वृष्टबलाहकानि पश्यापरालेष्वधिकं विभान्ति॥५॥
समुद्वहन्तः सलिलातिभारं वलाकिनो वारिधरा नदन्तः।
महत्सु शृङ्गेषु महीधराणां विश्रम्य विश्रम्य पुनः प्रयान्ति ॥६॥
वहन्ति वर्षन्ति नदन्ति भान्ति ध्यायन्ति नृत्यन्ति समाश्वसन्ति।
नद्यो घना मत्तगजा वनान्ताः प्रियाविहीनाः शिखिनः प्लवङ्गाः॥७॥
तडित्पताकाभिरलंकृताना-मुदीर्णगम्भीरमहारवाणाम्।
विभान्ति रूपाणि बलाहकानां रणोत्सुकानामिव वारणानाम्॥८॥
क्वचित् प्रगीता इव षट्पदौधैः क्वचित् प्रनृत्ता इव नीलकण्ठैः।
क्वचित् प्रमत्ता इव वारणेन्द्रे-र्विभान्त्यनेकाश्रयिणो वनान्ताः॥९॥
षट्पादतन्त्री-मधुराभिधानं प्लवङ्गमोदीरित-कण्ठतालम्।
आविष्कृतं मेघमृदङ्गनादै-र्वनेषु सङ्गीतमिव प्रवृत्तम्॥१०॥
Class XI (Semester I) অন্যান্য পোস্টগুলি দেখুন
- 1. উপমন্যুকথা
- 2. কৃপণঃ কপালী
(FAQ) ‘বর্ষাবর্ণনম্’ পদ্যাংশ সম্পর্কে জিজ্ঞাস্য?
রামায়ণ।
একবচনান্তক।
আদিকবি বাল্মীকি।
